1- Çatıların Taşıma Özelliği Çatı düşey yüklerinin stabil olarak taşınarak yapı taşıyıcı sistemine göre farklılıklar gösterir.Eğimli ya da az eğimli çatı larda düşey yüklerin doğrudan bir taşıyıcı döşemeye iletilmesi (eğimli betonarme plak ya da teras çatılar) eğimli çatı larda, dikme gibi taşıyıcı elamanlarla döşeme plağı ve bina taşıyıcılarına iletilmesi (oturtma çatılar
2- Çatı Yalıtımı Bina dış kabuk elamanı olarak çatı nın, maruz kaldığı iç ve dış ortam fiziksel koşulların kontrolleri amacıyla yalıtım ı
Su / Buhar Kar ve kış sularının uzaklaştırılması, eğimli ve kaplama esaslı çatı larda çatının şekli yönünden önemli bir sorun oluşturmazken, eğimli olmayan (teras ) çatı larda bu suların küçük eğimlerle su gideri noktalarına yönlendirilmesi şeklinde çözümlenir.
Bina iç hacminde oluşacak su buharı basıncı nedeniyle bu hacmi çevreleyen tüm yapı elemanlarından geçerek dışarı çıkmak isteyecektir. Bu su buharının uzaklaştırılması, çatı türlerine göre değişiklik gösterir.
Soğuk çatı bina çatısı nın kaplama (örtü) kısmından ve özellikle kaplama esaslı örtü malzemelerinin (kiremit, metal kaplama, vb.) aralıklarından doğrudan dış atmosfere çıkacaktır.
Ancak sıcak çatı da yağış sularının aşağı geçmesine engel olan su yalıtım katmanı su buharının dış ortama geçişini de engelleyeceğinden, özel bir önlem alınarak (havadanlık) su buharının kolayca dışarıya çıkması sağlanmalıdır.
Çatılarda Isı Dengesi Bina dış kabuğundaki ısı kaybının önemli bir kesimini çatı lardan yitirilen ısı enerjisi oluşturur. Çatı larda bu ısı kaybının belirli nitelikte ısı yalıtım
Isı yalıtım malzemeleri çatı nın türüne göre değişiklik gösterecektir. Soğuk çatı larda çatı arasının mekan olarak kullanılmadığı durun-mlarda, ısı tutucu malzeme doğrudan döşeme üzerine serilebilecektir. Çatı arasının mekan olarak kullanılması durumunda, ısı yalıtımı sorununun doğrudan örtü sistemi içinde çözülmesi gereklidir.
Buna karşın sıcak çatı çözümlerinde kullanılacak açık gözenekli klasik ısı tutucuların noktasal yüzeylere karşı taşıyıcılığını artırmak amacıyla bir şap katmanı ile birlikte kullanılması gerekirken kapalı gözenekli ve sudan etkilenmeyen ısı tutucu malzemelerinin su yalıtım ters çatı yapma olanağı sağlanmıştır.
Işık / Radyasyon
Sıcak çatı ların ışık ve radyasyon ile ilişkileri ışık gereksinmesi ve radyasyondan korunma olarak ele alınabilir. Işık gereksinmesi için sıcak çatı larda çatı ışıklıkları yapılır. Bunlar sıcak çatı altındaki mekanlara ılık sağlamak üzere kullanılırlar. Bu amaçla özel detayları ile ve hazır ışıklarla çözüm elde edilebileceği gibi, sorun tasarımcı tarafından da detaylandırılabilir.
Radyasyon, sıcak çatı ların korunması gereken bir etmendir. Özellikle bitüm ve benzeri siyah ya da koyu renkli sıcak çatı son katmanlarının güneş radyasyonunun olumsuz etkilerinden (malzemenin çözülmesi, aşırı ısınma vb.) korunması için radyasyon koruyucuları kullanılır. Bunların başında beyaz renkli yuvarlak çakıllar gelir. Bu malzeme son bitümlü katman üzerine 1-2 cm büyüklükte bitümle yapıştırılmış ince çakıl tabakası halinde; bunun üzerine de 4-5 cm büyüklükte beyaz renkli serbest çakıl halinde serilerek kullanılır. Çakılın beyaz rengi radyasyonu yansıtarak alttaki bitüm katmanının ısınmasına ve çözülmesine engel olur. Ayrıca, iri çakılların altında kalan bir miktar yağış suyu bitümün ısınmasına bir süre engel olur. Sıcak çatıların, bakım ya da ınarım amacı dışında üzerinde gezilemeyen türlerinde çakıl gibi radyasyon koruyucular uygulanırken; üzerinde gezilebilir türlerinde çatıda en üstteki katman genelde rijit bir döşeme kaplaması olacağından, bu tür kaplamaları olan sıcak çatılarda radyasyon önemli bir sorun oluşturmaz.
Soğuk çatılarda kullanılan çatı kaplama malzemeleri genel olarak radyasyonadayanıklı oldukları için bu tür çatılarda radyasyonla ilgili fazladan bir önleme gerek kalmamaktadır.
Ses
Bilindiği gibi, döşemelerde ses sorunu ortam ya da darbe seslerinin yalıtılması sorunu olarak anlaşılabilir. Özellikle ortam sesinin döşemeden geçmemesi için döşemenin bu ses titreşimi ile mambran titreşim yapamayacak derecede ağır olmalıdır. Sıcak çatı lar üzerindeki değişik katmanlar ve bu katmanlar ile hareketli yükleri de taşıyacak şekilde tasarlanıp hesaplandığından, bu tür çatı döşemeleri nde ortam sesinin sorun oluşturması pek gündeme gelmez. Ancak, üzerinde gezilebilir sıcak çatı larda darbe sesinin rahatsızlık vermemesi için yüzer şap şeklinde bir uygulama olumlu sonuç verir. Soğuk çatı larda genel olarak kaplama (örtü) ve taşıyıcı döşeme arasında hava yastığı bulunması ses yalıtımı çatı larda, çatı üzerinde gezilemeyeceğinden, darbe sesi de söz konusu değildir.
3 Mimari Konsept
Çatı , yapı elemanı olarak yerine getirdiği fonksiyonların dışında, yapı karakteristiğinin de önemli bir parçasıdır. Vernaküler mimari de çatı lar fiziksel özelliklere göre şekillenip, yerel malzemelere göre kaplama çeşitliliği gösterirken; geliştirilen çatı kaplama malzemeleri , çatı yüzeyinde farklı renk ve doku ile mimari görüntüyü zenginleştirmektedir. Endüstriyel yapılar gibi ihtisaslaşan yapılarda çatı , farklı çözümler gerektirebilir. Çatı alanlarının değerlendirilmesi amacıyla mansard çatı çözümleri gibi çatı arası hacimlerinin değerlendirilmesinin yanısıra çatı üzerine teras, bahçe, otopark gibi işlevlerin kazandırılması da mümkündür.
